Melike Al

Melike Al

Mail: melike.al93@gmail.com

Ekonomik Kriz Dalgalanması

Tüm veriler Türkiye ekonomisinin derin bir “daralmaya” (durgunluk değil) girdiğini gösteriyor. Ticaret daralıyor, sanayi üretimi düşüyor, işsizlik hızla büyüyor. Ne yapılabileceği konusunda da, tıpkı ABD’de olduğu gibi, netlik yok. Çoğu meslektaşımız da dünya düzelmedikçe Türkiye ekonomisinin de toparlanamayacağı kanısında.

Malum, bir ekonomi durgunluğa girdiği zaman önünde iki seçenek vardır. Biri iç talebi canlandırmak, diğeri de ihracat yoluyla büyümeyi sağlamak. İhracatı hızlandırmak için o ülkenin elindeki en önemli silah devalüasyondur. Bu aynı zamanda ithalatı da pahalılaştırarak yerli üretime destek verir. Ama bizde ihracattan çok ithalat yapılıyor. Bu da alım gücünü düşürüyor sıcak paranın akışı doların yükselmesi ile bize geri dönüyor.

İhracatla kısa vadede ekonomiyi toparlamaya olanak olmadığına göre ikinci seçenek iç talebin pompalanmasıdır. Bunun bir yolu, para politikasının gevşetilmesidir. Yani faizler düşürülür, piyasaya daha fazla para sürülebilir. Ancak bize göre Türkiye’de (dalgalı kur sistemine rağmen) bu politikanın da etkinliği sınırlıdır. Çünkü (son yıllarda epeyce artsa da) kredili tüketim hâlâ sınırlıdır. Yatırımların da şu aşamada temel belirleyicisi finansal maliyet değil, belirsizliktir, güvenin azalmasıdır. Yani yukarı tükürsen sakal aşağı tükürsen bıyık.

2018 Türkiye döviz ve borç krizi, Türkiye'de devam eden ve finansal bulaşma yüzünden uluslararası yansımaları olan bir ekonomik kriz. Türk lirasının değer kaybı, yüksek enflasyon, artan borç ve karşılık gelen kredi temerrütleriyle karakterize olup krizin genel olarak, Türkiye ekonomisindeki yüksek cari açık ve yabancı para borcunun, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın artan otoriterliği ve faiz politikasına ilişkin alışılmışın dışında fikirleriyle birleştiği düşünülmektedir

Kriz, liranın dalgalanmalar hâlinde büyük oranda değer kaybetmesiyle görünür olmaya başladı ve sonraki aşamada ödenemeyen borçlar ve ekonomik daralma ile daha derin bir boyuta ulaştı. Enflasyon oranı çift hanelerde takılıp kalınca stagflasyon ortaya çıktı. Kriz, kolay kredi ve devlet bütçesiyle desteklenen inşaat sektörü patlamasının yarattığı Erdoğan liderliğindeki ekonomik büyüme döneminin sonunu getirdi.

RennaissanceCapital'ın Baş Ekonomisti Charlie Robertson "TL ucuz, çünkü tüm güven kayboldu" diyor. Buda ekonomik krizi bize kısaca anlatıyor