Başkan Gökçe; ‘’Haklarının farkında olmayan tüketiciler var’’

Esenyurt Tüketicileri Koruma ve Bilinçlendirme Derneği Başkanı Alican Gökçe ile tüketici hakları üzerine gerçekleştirdiğimiz röportajımız…

*Sayın Gökçe, Göreve geldiğiniz andan itibaren şu ana kadar kaç vatandaşın mağduriyetini giderdiniz?

‘’Haklarının farkında olmayan tüketiciler var’’

-Bildiği üzere Tüketici Derneği, sokaktaki vatandaştan tutun Cumhurbaşkanına kadar herkesin ihtiyaç duyduğu bir kurumdur. Öncelikli görevimiz: mağdur edilen, dolandırılan, hakkını savunamayan insanlara yardımcı olmaktır. Biz, elimize ulaşan tüm dosyaları hakem heyetimiz ile değerlendiriyor, adaletli karar vererek, sorunu çözüyoruz. Şu ana kadar çözüme kavuşturamadığımız dosya bulunmamaktadır. 2014’ten 20016’nın sonuna kadar bankaların dosya masrafları da dahil olmak üzere bize müracaat edilen toplam dosya sayısı 70 bindir. Bu dosyaların hepsi de Tüketici Hakem Heyeti’nde sonuçlandırılmıştır. Gerek bankalar tarafından gerekse esnaf tarafından mağdur edilen vatandaşlarımızdan %80’ninin lehine karar verilerek, çözüme kavuşturuldu. Bize başvuran tüm tüketicilerimizi bilgilendirerek, yönlendirmeye çalışıyoruz. Ne yazık ki Tüketici Hakları doğrultusunda haklarının farkında olmayan tüketiciler de var. Tüketici Hakem Heyeti’ni kullanarak süreklilik haline getirmiş haksız hak talep edenler de var. Bunlarla çok karşılaşıyoruz. Örneğin bir ayakkabıyı 7 ay kullandıktan sonra onun üzerinden hak talep etmeye çalışarak para iadesi isteyen insanlar görüyoruz. Tüketici Hakları Kanunları’nı suiistimal eden tüketicilerimiz de çok. Son günlerde Esenyurt’taki konut satışları hakkında şikâyetler alıyoruz.

*2016 yılında en çok hangi konuda şikâyet aldınız?

“Bankalar haksız kazanç elde ediyordu”

-Bankalarda çekilen kredi dosya masrafları hakkında şikâyetlerimiz daha çok. 30 Mayıs 2014’te Banka Denetleme ve Düzenleme Kurumu’nun (BDDK) özellikle bu dosya masraflarıyla ilgili almış olduğu bir karar var. Dosya masraflarında haksız kazanç oranlarını 1000/5’e indirdi. Örneğin 100 bin TL çektiniz bunun 500 lira dosya masrafı vardır. Bu da yasal haktır. Böyle şikâyetleri değerlendirmiyoruz.  Bu kanundan önce her bir banka inisiyatifini kullanarak dosya masrafları için farklı kazançlar elde ediyordu. 2014’ten önce 10 yıllık vade süresince kredi çekmiş insanlar bu yasa çerçevesinde hak talep etmeye çalışıyor. Buna benzer dosyalarla bir dönem yoğunluk yaşamıştık.

*Tüketiciler Derneği olarak Esenyurt halkına ile yeteri kadar iletişim kurabiliyor musunuz?

“İstediğimiz ilgiyi ne yazık ki göremedik”

-Yerel basın ve üyelerimiz üzerinden duyurular yaparak, tüketici hakları hakkında birkaç konferans düzenlemek istedik. Maalesef vatandaşlarımız beklentilerini veya çıkarlarını karşılamayan işlere çok zaman ayırmıyor. İstediğimiz ilgiyi ne yazık ki göremedik. Tüketici yasal haklarının farkında olmadığı için de nereye başvuracağından bihaber ya da gitmeye çekiniyor. Tüketici yasal haklarının farkında olmadığı için de nereye başvuracağından bihaber ya da gitmeye çekiniyor. Aç karnına alışveriş yapan insanların aklı yemekte olduğu için sağlıklı alışveriş yapamıyor buna ben de dâhil. Pazarlık yapamıyoruz, imzaladığımız kâğıdı okumuyoruz. Bu yüzden tüketiciler hak talep etmeye aç karınla gitmesin. Alınan malın incelenmesi gerekiyor. Bunun ayıbı yok, pazarlıklarını yapsınlar, sözleşmelerini okumadan imzalamasınlar. Mağazada yapmış oldukları alışverişte ürünü teslim almadan hiçbir yere imza atmasınlar. Gizli, ayıplı ürün gelebiliyor. Böyle olaylara karşı tedbirli olunmalıdır.

*Size gelen dosyaların değerlendirilmesi için herhangi bir limit var mı?

“Yetkimiz 2 bin 500’e kadar”

-Esenyurt’taki Tüketici Hakem Heyeti’nin yetkisi 2 bin 500 lira bedelli bir alışverişe kadardır. Taban fiyatımız yoktur. 2 bin 500 TL’den 3 bin 600 TL’ye kadar bedelli alışverişin yetkisi Valilikteki İl Hakem Heyeti’nde. 3 bin 600 TL üzerindeki üst sınırı olmayan dosyalara da Bakırköy Adliyesi’ndeki Ticaret Mahkemesi bakıyor.

*Son yıllarda tüketici haklarına yönelik yasalaşmış herhangi bir kanun oldu mu?

“1 bin 500 farklı sayıda tüketiciyi koruma kanunu çıktı”

-2014 yılına kadar 4077 sayılı tüketici koruma kanunu vardı. Tüketicilerin hakları bu kanunlar çerçevesinde idare ediliyordu. Banka Denetleme ve Düzenleme Kurumu’nun (BDDK) 30 Mayıs 2014’te çıkarmış olduğu 6502 sayılı Tüketici Koruma Kanunu ile 1 bin 500 farklı sayıda tüketiciyi koruma kanunu çıktı. Bununla beraber konut satışındaki, mağazalardaki ve daha birçok mağduriyetler düzenlendi.

*Tüketiciler alış veriş yaparken hangi konuda dikkatli olmalılar, ne önerirsiniz?

‘’Tüketicilerin 14 gün içerisinde ürünü koşulsuz iade etme hakkı var.’’

-Geçmişte kapıda satış mağdurları vardı ki hala var. Kapıda satış, çok riski bir alışveriştir. %90’ı mağduriyetle sonuçlanıyor. Sokak satıcıları ellerindeki defolu, ayıplı ürünleri kapı kapı dolaşarak satmaya çalışıyor. Tüketiciler, aldıkları ürünü sorunu olmasa dahi 14 gün içerisinde mazeret göstermeden geri iade etme hakkına sahiptir. Satıcılar bu kanundan haberdar oldukları için mağdurları oyalayarak 14 günlük yasal süreci doldurmaktır. Tüketici bu süreçte: ürünün sorunlu olduğunu anladığı an satıcıyı arayacak. Satıcı ister gelsin ister gelmesin mağdur, elindeki işi ve garanti belgesiyle birlikte Tüketici Hakem Heyeti’ne gelerek itirazını bize yapacak. Ve böylelikle yasal hakkını elde etmiş olacak. Hiçbir zaman fiş almamayı ihmal etmeyin. Herhangi bir ürün aldınız, telefon veya beyaz eşya. 2 yıl garantisi vardır. Bu süre zarfında bir kere arızalanıp tamir gördükten sonra bile devam teşkil ederse ürünü iade hakkına veya değişimini isteme hakkına sahiplerdir. Mesela bir ev alacaksınız, beğendiniz, emlakçiye kapora bıraktınız. Ama iki gün sonra evi almaktan vazgeçtiniz. Kaporayı geri alabilirsiniz. Hiçbir cezai işlem ödemeden konut satışlarında da cayma hakkı vardır. Bu kanun banka kredilerinde de geçerlidir. Çektiğiniz krediden 14 gün içinde vazgeçme hakkınız var. Para hesabınıza geçmiş olsa da kaç gün hesabınızda kaldıysa o kadar faizini hesaplar sadece sizden o faizi alır.

*Elinize geçen dosyaların sonuçlanması ne kadar sürüyor?                                     

“Bir dosyanın sonuçlanma süreci toplam 4 ayı buluyor”

-Önce şikâyet gelir, biz onu sisteme alırız ve 15 gün içerisinde rapor haline getiririz. Üreticiye veya satıcıya tebligat yapılarak savunması istenir. Tüketici şikâyet etmiş olsa da biz bir de satıcının savunmasını dinlemek istiyoruz. Biz önce ürüne bakıyoruz, şikâyete bakıyoruz ve son olarak da savunmaya bakıyoruz. 15 gün rapor haline getirme, 15 gün içerisinde savunma bekliyoruz ve bir ay içerisinde bunun heyete gelme süreci vardır. Karar alma sürecinde de 15 gün geçer. Karardan sonra da taraflara kararımızı tebliğ ediyoruz ve bunun için de 1 aylık bir süreç geçiyor. Kısaca; bir dosyanın sonuçlanma süreci toplam 4 aydır.

*Esenyurt’taki Tüketici Hakem Heyeti, kaç kişiden oluşuyor?

-Toplamda 5 kişiyiz. Kaymakam’ın atadığı bir başkan, baronun atadığı bir avukat, belediye başkanının atamış olduğu bir kişi, Esnaf ve Ticaret Dernekleri’nden bir temsilci ve bir de ben varım.

*Tüketicilere son olarak söylemek istediğiniz bir şey var mı?

Tüketiciler yalnız değil

-Bütün tüketiciler mağdur edilebilir. Önce alacakları ürünü incelesinler, mutlaka faturalarını ve fişlerini alsınlar. Bu belgeleri saklasınlar. Mağdur olduklarında mutlaka bize ulaşsınlar. Sözleşmeleri mutlaka okusunlar sonra imza atsınlar. Ayıp değil pazarlıklarını yapsınlar. Tüketiciler yalnız değil. Haklar belli kanunlar belli... Hiçbir satıcının tehdidine boyun eğmesinler. Biz adaleti sağlamak için buradayız.